Zapraszamy do zapoznania się z efektami współpracy Klasztor – Politechniki Gdańskiej, dzięki której stworzyliśmy pierwszą w Gdańsku profesjonalną wirtualną rekonstrukcję pomieszczenia historycznego (5 historycznych etapów). Zostanie zrealizowana na podstawie kompleksowych badań architektonicznych przeprowadzonych w 2019 roku w kościele św. Mikołaja w Gdańsku.
Zadanie to poprzez rekonstrukcję etapów budowy i przebudów zakrystii (XIV w., XVI w., XIX i XX w.) wprowadzoną odbiorcę w środowisko wirtualnej rzeczywistości VR.
Użytkownicy sieci internetowej będą mogli wirtualnie przemieszczać się po zabytkowym pomieszczeniu w różnych epokach historycznych.
Najpierw odbiorca zostanie zaproszony do wirtualnego poruszania się rekonstrukcji XIV-wiecznego pomieszczenia skarbca klasztornego (obecnie zakrystia), następnie poprzez kolejne etapy będzie miał możliwość przemieszczania się w czasie, analizowania zmian w estetyce, funkcjach, architekturze przez wiek XVI, XIX aż do wiek XX i współczesność.
Etap I
Pierwotny projekt pięcioprzęsłowej zakrystii z ok. 1348 r. Zachowały się po niej ślady sklepień na ścianie północnej. Do budowy użyto cegieł otrzymanych przez dominikanów z cegielni krzyżackiej. Projekt nie został w pełni zrealizowany. prawdopodobnie z powodu decyzji o podwyższeniu prezbiterium i konieczności wsparcia go łukami przyporowymi (tzw. system filarowo-szkarpowy).
Etap II
Zrealizowana parterowa zakrystia z ok. 1360-1370 r. Przykryta sklepieniami na trójkatach. Sklepienia opierały się na trzech arkadach przy ścianie południowej i czterech łukach tarczowych na ścianie północnej. Spływy między polami na ścianie północnej osadzono wtórnie w łękach nad regałami (z etapu I) na konsolach ze sztucznego kamienia. Prawdopodobnie w XV w. nad zakrystią dobudowano niskie piętro, na które wchodziło się z wieży.
Etap III
Po tymczasowym opuszczeniu klasztoru w latach 50. XVI w. i jego splądorowaniu w 1577 r. za uzyskane odszkodowanie od gdańszczan zakonnicy rozbudowali m.in. zakrystię o dodatkowe piętro i zapewniając także wygodniejsze wejście. Z tego powodu zwalono pole sklepienne przy wieży wstawiając drewnianą klatkę schodową. Jednocześnie przedzielono zakrystię ścianą (szkieteową) separując wspomniane schody od reszty pomieszczenia. Na pietrze urządzono m.in. dodatkowe szafki na księgi). oraz wykopano pod nią piwnicę (prawodopodobnie użytkowana w XVII i XVIII w. jako krypta).
Etap IV
Po 1894 r. kościół poddawano sukcesywnie pracom restauratorskim. Z powodu złego stanu technicznego w 1903/1904 r. zdecydowano się założyć nowe neogotyckie sklepienie gwiaździste (ahistoryczne), przebudować wewnętrzne przypory w zakrystii, zlikwidować piętro zakrystii i założyć nowy dach o odwróconym spływie (odwodnienie w kierunku północnym). Założono także nowe okna neogotyckie, przemurowano narożnik południowo-wschodni, a ponadto ściany pokryto lepikiem niszcząc w znacznej mierze oryginalną fakturę.
Etap V
Kolejne prace w zakrystii prowadzono w latach 1928-1930 i po 1957 r. wprowadzając elektryczność i zmieniając układ wnęk. Na podstawie ekspertyzy technicznej z 1977 r., w 1980 r. ściany szyto stalowymi prętami niszcząc m.in. ślady wcześniejszych sklepień i uszkadzając wnęki gotyckie. W 2002 r. prowadzono w zakrystii badania archeologiczne, w wyniku których odkryto ślady piwnicy i schodów do krypty. Ostatecznie zmiany te zostały częściowo odwrócone w wyniku obecnej aranżacji konserwatorskiej realizowanej w latach 2019-2021.
Twórcy:
Piotr Samól: adiunkt w Katedrze Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Ukończył architekturę i historię. Jego badania skupiają się na zagadnieniach historii architektury oraz urbanistyki Gdańska i regionu nadbałtyckiego. Rozprawę doktorską (nauki techniczne, architektura i urbanistyka) o architekturze kościołów dominikańskich w dawnym państwie zakonu krzyżackiego w Prusach obronił z wyróżnieniem w 2015 r. (promotor: prof. Aleksander Piwek). W 2016 r. otrzymał nagrodę Generalnego Konserwatora Zabytków i Zarządu Głównego Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. W 2017 r. na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Gdańskiego obronił z wyróżnieniem drugą rozprawę doktorską (nauki humanistyczne, historia) pt. “Młode Miasto Gdańsk (1380-1455) i jego patrymonium” (promotor prof. Beata Możejko). Otrzymał za nią Prezydenta Miasta Gdańska i Nagrodę Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. Prowadzi badania architektoniczne w obiektach zabytkowych Pomorza, ziemi chełmińskiej i Warmii. Ich owocem jest przeszło 25 publikacji naukowych i popularnonaukowych, w tym współautorstwo książki “Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności”. Posiada uprawnienia projektowe w specjalności architektonicznej. Jest członkiem Pomorskiej Izby Architektów RP, Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS i Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków o/ Gdańsk.
Szymon Kowalski: asystent w Katedrze Historii, Teorii Architektury i Konserwacji Zabytków, uczestnik szkoły doktorskiej Politechniki Gdańskiej oraz wymian międzynarodowych w ramach programu Erasmus +. Autor wiodący dwóch publikacji angielskojęzycznych o wykorzystaniu technik VR w kształceniu studentów. Obecnie przygotowuje pod kierunkiem prof. J. Szczepańskiego i dr P. Samóla rozprawę doktorską na temat wpływu technologii VR na teorię i praktykę konserwacji zabytków. Za pracę magisterską dotyczącą zagospodarowania Westerplatte nagrodzony w 2019 r. Nagrodą Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków o/Gdańsk oraz wyróżniony Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska dla dyplomów bronionych na Wydziale Architektury PG.
Jacek Lebiedź: Profesor uczelni ze stop. nauk. dr w Katedra Inteligentnych Systemów Interaktywnych, Zastępca kier. katedry w Katedra Inteligentnych Systemów Interaktywnych, Kierownik Laboratorium w Laboratorium Zanurzonej Wizualizacji Przestrzennej Politechniki Gdańskiej.
Zadanie zostało zrealizowane dzięki dotacji Gminy Miasta Gdańska.
